روابط فرهنگی ایران و چک از قدمت دیرینه ای برخوردار است . ترجمه و تالیف آثار مختلف در خصوص فرهنگ و ادب فارسی در طول سالیان گذشته و همچنین امضاء تفاهم نامه فرهنگی بین دو کشور در سال 1967 نشان از روابط تاریخی و سنتی بین دو کشور در سالهای متمادی دارد.
سفارت جمهوری اسلامی ایران در پراگ طی سالیان گذشته در راستای گسترش و ارتقای ارتباطات فرهنگی دو کشور برنامه‌های فرهنگی متعددی همچون برگزاری روز فرهنگی ، مراسم شب شعر ، فستیوال غذای ایرانی، جشنواره فیلم ایرانی، سمینار اسلام و غرب، توسعه همکاریهای کتابخانه‌های ملی دو کشور و سفر متقابل روسای آن، برگزاری دوره‌های آموزش زبان فارسی، افتتاح کرسی زبان فارسی در دانشگاه چارلز، رونمایی از کتاب، مشارکت در برنامه‌های فرهنگی مختلف در جمهوری چک، دعوت از هنرمندان کشورمان جهت برنامه‌های مختلف فرهنگی، برگزاری مراسم و اعیاد مذهبی و فرهنگی و سایر موضوعات و تعاملات با مقامات علمی و فرهنگی در جمهوری چک را طراحی و اجرا نموده و همچنان در دستور کار دارد.
جمهوری چک دارای سابقه‌ی طولانی در حوزه‌ی آموزش و پژوهش است و دانشگاه‌های بسیاری با سطح بالا با سیستم آموزش توسعه یافته در این کشور وجود دارد. دانشگاه چارلز(به زبان چکی کارلوو) که در سال 1348 میلادی تاسیس شده است، به عنوان معتبرترین و قدیمی ترین دانشگاه جمهوری چک و یکی از دانشگاه‌های معتبر در اروپا شناخته می‌شود. این دانشگاه دارای 17 دانشکده در زمینه‌های مختلف (هنر، علوم طبیعی، تعلیم و تربیت، علوم اجتماعی، تربیت بدنی و ورزش، داروسازی، پزشکی، الهایات، حقوق و ...) هر ساله پذیرای دانشجویان از کشورهای مختلف( در حال حاضر دانشجویان از 120 کشور در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند) می‌باشد. بر طبق آمار ارائه شده در وب سایت این دانشگاه، 54000 دانشجو در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند که حدود یک ششم دانشجویان کشور چک را تشکیل می دهند. همچنین هر ساله حدود 8500 دانشجو در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا از این دانشگاه فارغ التحصیل می‌شوند. دانشگاه چارلز با بیش از 200 دانشگاه یادداشت تفاهم همکاری امضاء است و میزبان چندین موسسه تحقیقاتی و آزمایشگاه‌های متعدد می‌باشد. دانشگاه چارلز عضو اتحادیه دانشگاه‌های تحقیقاتی اروپا و اتحادیه دانشگاه‌های اروپایی می‌باشد.
مردم جمهوری چک به عنوان یکی از ملت‌هایی شناخته می‌شوند که دارای تجربه فرهنگی شناخته شده و منحصر به فرد خود هستند، از موسیقی، هنر، معماری و غذاهای محلی خودشان استفاده می‌کنند و در حوزه‌ی هنری، ادبیات، موسیقی و هنرهای تجسمی، دارای ریشه‌های عمیقی هستند. این کشور با داشتن نویسندگانی همچون فرانس کافکا، فرانتیشک بارتوش، کارل چاپک، میلان کوندرا و بوژنا نمتسوا، نوازندگانی همچون، فراتیشک اشکروپ، بدژیخ اسمتانا و آنتونین دووژاک، و هنرمندانی همچون الفونس موخا و گوستاوکلیمت شناخته می‌شود.
چک‌ها با سنت موسیقی بسیار قدیمی و پویا خود، در صنعت موسیقی جهان نقش مهمی دارند. از شاخه‌های موسیقی کلاسیک و جاز گرفته تا موسیقی بومی و سبک‌های پاپ و راک، موسیقی چک بسیار گوناگون است. برخی از خواننده‌های معروف چک شامل کارل گوتت کریستینا، لوتسیه بیلا، ییژی اشلینگر، هستند.
جمهوری چک دارای رویدادهای فرهنگی بسیار زیادی است که از جمله‌ی آنها می‌توان به جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری، جشنواره‌ی موسیقی پراگ و جشنواره‌ی سینمای بین‌المللی براتیسلاوا اشاره کرد. این رویدادها با استقبال عمومی‌بسیار بالا همراه بوده و برای گردشگران زیادی از سراسر دنیا جذابیت دارند.
جامعه مسلمانان: مسلمانان از قرن دهم در سرزمین چک عمدتاً به عنوان تاجر و دیپلمات حضور داشتند. در دوران کمونیست (1948-1989) اعمال دینی از جمله اسلام که به عنوان نفوذ خارجی تلقی می‌شد، محدود شد. پس از انقلاب مخملی در سال 1989، جامعه مسلمانان عمدتاً به دلیل مهاجرت از کشورهای مسلمان نشین شروع به رشد کرد. جمعیت مسلمانان در جمهوری چک نسبتاً کم است و کمتر از 0.2 یک درصد از کل جمعیت این کشور را تشکیل می دهد. طبق برآورد مرکز تحقیقات پیو(Pew Research Center) در سال 2021، حدود 20000 مسلمان در جمهوری چک زندگی می‌کنند. اکثریت مسلمانان در جمهوری چک را مهاجران کشورهای دیگر، عمدتاً از ترکیه، مراکش و دیگر کشورهای شمال آفریقا تشکیل می دهند. بر اساس یک نظرسنجی انجام شده در سال 2019، حدود 60 درصد از مسلمانان در جمهوری چک اصالتا ترک هستند، در حالی که بقیه از کشورهای مختلف دیگر مانند مراکش، مصر، افغانستان و غیره هستند. برخی از مردم جمهوری چک نیز به اسلام گرویده اند. جامعه مسلمانان در این کشور متنوع است و سازمان‌های اسلامی مختلفی مانند بنیاد اسلامی در پراگ و مرکز جوامع مسلمان در برنو وجود دارد.
علیرغم جمعیت کوچک مسلمانان در جمهوری چک، این جامعه در سال های اخیر با چالش ها و تبعیض هایی روبرو بوده است. مواردی از جنایات ناشی از نفرت علیه مسلمانان وجود داشته است و برخی از سیاستمداران اظهارات ضداسلامی داشته اند که به برداشت منفی از اسلام در میان برخی از اقشار جامعه چک کمک کرده است. با این حال تلاش‌هایی برای ارتقای گفت‌وگو و تفاهم بین ادیان نیز وجود دارد و دولت چک گام‌هایی برای رفع تبعیض و ترویج مدارا نسبت به جوامع اقلیت از جمله مسلمانان برداشته است.
مسلمانان در جمهوری چک قانونا حق دارند آزادانه فرائض دینی خود را انجام دهند و چندین مسجد و مرکز اسلامی در این کشور وجود دارد، با این حال، جامعه مسلمانان با چالش هایی مانند کمبود امامان و علمای اسلامی‌که می‌توانند راهنمایی‌های دینی را به زبان چک ارائه دهند، مواجه است. برخی از مسلمانان نیز از تجربه تبعیض و تعصب در جنبه‌های مختلف زندگی، از جمله تحصیل، اشتغال و مسکن خبر می دهند.
جامعه مسلمان در جمهوری چک در تلاش بوده تا در جامعه چک ادغام شود و در عین حال هویت مذهبی و فرهنگی خود را نیز حفظ کند. ابتکارات و سازمان‌های مختلفی وجود گفتگوی بین ادیان و تبادل فرهنگی را ترویج می‌کنند، مانند پلتفرم گفتگو و همکاری میان جوامع مذهبی در جمهوری چک. به طور کلی، جامعه مسلمانان در جمهوری چک نسبتاً کوچک اما متنوع است و از نظر یکپارچگی و هویت با چالش‌ها و فرصت‌هایی مواجه است. در اینجا برخی از جزئیات بیشتر در مورد جامعه مسلمانان در جمهوری چک اشاره می‌شود:
سازمان‌ها: چندین سازمان مسلمان در جمهوری چک وجود دارند که منافع جامعه را نمایندگی می‌کنند و به اعضای آن خدمات ارائه می دهند. اینها شامل بنیاد اسلامی در پراگ است که یک مسجد را اداره می‌کند و فعالیت ها و رویدادهای مختلف را مدیریت می‌کند. مرکز جوامع مسلمان در برنو که بر آموزش تمرکز دارد. همچنین سازمان‌هایی وجود دارند که به گروه‌های خاصی خدمات می‌دهند، مانند انجمن زنان مسلمان، که از حقوق و توانمندسازی زنان دفاع می‌کند.
غذای حلال: مسلمانان در جمهوری چک به غذای حلال دسترسی دارند، اگرچه ممکن است در برخی مناطق به طور گسترده در دسترس نباشد. برخی از سوپرمارکت ها و رستوران‌ها گزینه‌های حلال را ارائه می دهند و همچنین فروشگاه‌های تخصصی وجود دارند که گوشت حلال و سایر محصولات را می فروشند.
تحصیلات: کودکان مسلمان در جمهوری چک حق حضور در مدارس دولتی را دارند و محدودیتی برای پوشیدن حجاب یا سایر لباس های مذهبی وجود ندارد. با این حال، برخی از والدین مسلمان ترجیح می دهند فرزندان خود را به مدارس خصوصی اسلامی‌بفرستند یا آنها را در خانه آموزش دهند. کمبود معلمان اسلامی چک زبان در این زمینه چالشی است.
تعطیلات و جشن‌ها: مسلمانان در جمهوری چک اعیاد و مناسبت های اسلامی مانند رمضان، عید فطر و عید قربان را جشن می‌گیرند. این مناسبت ها با گردهمایی‌های اجتماعی، نماز و غذای سنتی مشخص می‌شود. برخی از شهرها مانند پراگ نیز رویدادهای عمومی را برای بزرگداشت فرهنگ اسلامی و ترویج گفتگوی بین ادیان برگزار کرده اند.
سیاست مهاجرت: جمهوری چک در سال های اخیر سیاست های مهاجرتی خود را سخت تر کرده و ورود شهروندان غیر اتحادیه اروپا به این کشور و اخذ مجوز اقامت را دشوارتر کرده است. این امر جامعه مسلمانان را تحت تأثیر قرار داده، که بسیاری از آنها مهاجر یا اعضای خانواده آنها مهاجر هستند. برخی از این سیاست به عنوان سیاست های تبعیض آمیز و اسلام هراسانه انتقاد کرده اند. علیرغم چالش هایی که جامعه مسلمانان در جمهوری چک با آن روبرو هستند، تحولات مثبتی نیز وجود دارد، مانند افزایش تعداد مسلمانان چک که در زندگی عمومی فعال هستند و به رسمیت شناختن اسلام به عنوان یک دین مشروع توسط دولت این کشور.